Morihei Ueshiba, Budo en Kamae – Deel 3 [Dutch Version]

Tai-no-Henka, Morihei Ueshiba

‘Tai-no-henka naar de linker- en rechterkant’ uit “Budo” 1938

*This is a Dutch translation of the article “Morihei Ueshiba, Budo and Kamae – Part 3“, courtesy of Ernesto Lemke of Seikokan Aikido.

Meer over zes richtingen…

Als je “Morihei Ueshiba, Budo en Kamae” nog niet gelezen hebt dan kun je dat beter eerst doen.

En misschien wil je ook “Morihei Ueshiba, Budo en  Kamae – Deel 2“, lezen die een reactie van John Stevens op het originele artikel bevat.

En laten we nu eens kijken naar de zin hierboven, ‘Tai-no-henka naar de linker- en rechterkant’, gescand uit Morihei Ueshiba O-Sensei’s technische handleiding ‘Budo’. 

In het Japans aan de rechterkant staat:

體ノ變化後両足ヲ六方に開き姿勢ヲ安定セシマルを要ス

Na tai-no-henka (‘lichaamsverandering’) moet je beide benen in zes richtingen (‘roppo’) openen om je stand te stabiliseren.

Daar zijn die lastige zes richtingen weer uit de vorige artikelen. Let er deze keer op dat de Grondlegger van Aikido, Morihei Ueshiba, de zes richtingen benadrukt ten bate van stabiliteit.

‘Zes richtingen’ wordt in Aziatische culturen uiteraard gebruikt om ‘alle richtingen’ mee aan te duiden – boven/beneden/voor/achter/links/rechts. Op zich kun je misschien zien dat iets wat in alle richtingen is uitgebalanceerd tegelijkertijd inherent stabiel is.

Hierop voortbordurend, iets dat stabiel is, en in balans in alle richtingen, is ook in staat om in iedere richting te bewegen of te reageren op een kracht vanuit elke richting.

In Taiji (en andere Chinese kunsten uiteraard) wordt dit zichtbaar als zogenaamde ‘afweer energie’ of Peng Jin, (掤勁), een bedreven kracht die zich in alle richtingen uitzet. Hier is een interessante vermelding van Peng Jin uit “The Matrix of I Liq Chuan” van Sam Chin en Robert Hoffman (ik adviseer je het hele artikel te lezen wat hier beschikbaar is als pdf:

‘Kijk! Het maakt niet uit wat je doet! Je kunt me niet raken!’ Meester Sam Chin lachte. Hij zei, ‘Je bent zo dichtbij, maar waarom kun je niet landen?’

Ik had meerdere keren geprobeerd om hem te raken maar zonder succes. Trappen, stoten, inkomen, het was allemaal doelloos. Na talloze nutteloze pogingen gaf ik het op. Lachend en buiten adem vroeg ik, ‘Wat mis ik?’ Volgens Sifu mistte ik een belangrijk deel van mijn fundering. Kort gezegd kon ik zijn ‘gebied’ niet binnen komen. Dat wil zeggen, ik kon Meester  Chin’s defensieve energie niet penetreren. Sinds die eerste ontmoeting heb ik geleerd dat wat Meester Chin ‘gebied’ noemt dicht in de buurt van een energie komt die peng-jing heet (掤勁). Letterlijk betekent peng, ‘afweren’ en jing betekent toegepaste energie. Hoewel peng jing ook een specifieke techniek is verwijst het hier naar de basis energie van dynamische balans.

Zes Richtingen creëert een staat van zijn waarin dynamische stabiliteit bereikt wordt door uitgebalanceerde krachten en men in staat is om op elk moment in elke richting te bewegen.

Dit artikel van Zhang Yun werpt een verdere blik op Zes Richtingen kracht zoals dat in Xingyi Quan wordt gebruikt. In het artikel staat dat Zes Richtingen essentieel is voor de ontwikkeling van Jin (  , een ‘vaardigheidskracht’ – meestal refererend aan een type van interne kracht).

En hier is nog een perspectief op Zes Richtingen, deze keer uit Yi Quan gemanifesteerd als Liu Mian Mo Li  (六面摸力), een kracht die gelijkmatig in je lichaam wordt gebalanceerd in zes richtingen.  Liu Mian Mo Li  (六面摸力) wordt ontwikkeld door zes richtingen in drie paar van tegengestelde richtingen – op/neer, voor/achter, links/rechts. De tegengestelde richtingen, verbonden via intent creëren Mao Dun Zheng Li ( 矛盾争力, tegengestelde krachtparen).

In Aikido, net als in Yi Quan, worden de tegengestelde krachten verbonden rondom de cirkel. In  “Aikido zonder Vrede of Harmonie” zagen we dat Morihei Ueshiba stelde dat het verband tussen de tegengestelde krachten, mogelijk gemaakt door Ki, de basis vormt voor ‘Take Musu.’

Hier is nog een citaat van Morihei Ueshiba die de tegengestelde krachten oproept, uitgedrukt in een cirkel of bol:

合気というものは、初め円を描く。円を描くこと、つまり対象力。相手に指一本ふれないでも相手は跳んでしまう。この一つのものをつくりあげるにも十年ぐらいはかかる。これからは大飛躍をしよう。

In dit ding genaamd Aiki, omschrijf (teken) allereerst een cirkel. Een cirkel tekenen is, met andere woorden, tegengestelde krachten. Zonder de tegenstander ook maar aan te raken zal hij geworpen worden. Alleen dit te kunnen kost ongeveer 10 jaar. Laat ons proberen snel vorderingen maken.

We zien de stabiliteit in de voorbeelden hierboven wellicht, maar hoe draagt zes richtingen (of het gebrek daaraan) er toe geworpen te worden?

Laten we eerst kijken naar deze erg interessante video clip van Chen Xiaowang (de 19e Generatie Lijn Vertegenwoordiger van de Chen Familie Taijiquan) waarin hij beschrijft dat menselijke wezens omringd worden door een gebied van tegengestelde Yin-Yang krachten:

Chen Xiaowang & Chen Ziqiang demonstreren basis Taiji principes

Laten we nu kijken naar een ander citaat van Morihei Ueshiba waar hij enigszins uitweidt over het concept van de cirkel.

人の力というものは、人を中心として円を描く、その円内のみが力の及ぶ範囲なのじゃ。いくら腕力のある者でも、この円の外には力がおよばず、無力になってしまうものじゃ。だから、相手をその力のおよばぬ円外に おいて押さえるならば、相手はすでに無力ゆえ、人差し指でも小指でも容易に押さえることができるのじゃ。己は己の円内にいて、相手を相手の円外に出せば、 それですべて は決するのじゃ。

Teken een cirkel rondom de kracht van een persoon met de persoon in het centrum. Binnen in de cirkel ligt de limiet van de reikwijdte van zijn kracht. Hoe sterk de persoon ook is, buiten de cirkel kan zijn kracht niet reiken en wordt hij machteloos. Om die reden, als hun kracht eenmaal onbereikbaar is gemaakt buiten de cirkel, en jij ze tegen kunt houden terwijl je tegenstander al zonder kracht is, kun je ze eenvoudig met een wijsvinger of pink tegenhouden. Als ik in mijn eigen cirkel blijf terwijl ik de tegenstander uit zijn cirkel lok is alles al beslist (‘is alles ten einde).

Laten we nu eens kijken naar enkele screen shots uit de hierboven genoemde video:

Chen Xiaowang

“Het is net als een taiji bal evenredig verdeeld in zwart en wit.”

Chen Xiaowang

“Als ze buiten het bereik gaan zouden er fouten ontstaan in het principe.”

Hier is een tekening van Bansen Tanaka (die zijn training onder Morihei Ueshiba begon in 1936 in Osaka) uit een in privé uitgegeven boek (het diagram aan de linker kant werd behandeld in “Aikido en de Structuur van het Universum“), “Aikido Shinzui”, gepubliceerd in 1976 (en niet gerelateerd aan het latere werk wat door de Aikikai werd uitgegeven).

合氣道神髄

Uit “Aikido Shinzui” door Bansen Tanaka, 1976

Hier zien we de Taiji bal aan de linkerzijde. De Kanji rechtsboven laat zich lezen als ‘De Leegte’ of ‘Leemte’. De Kanji rechtsonder zegt ‘de dikte van een enkel stuk papier.’ De Kanji rechts in het diagram zegt ‘Leegheid’ en ‘Materie.’ (met andere woorden ‘Hemel’ en ‘Aarde’, In en Yo tegengestelde krachten).

In het diagram aan de rechterkant zien we aan de buitenkant van de cirkel ‘De Leegte’ staan en voorbeelden wanneer het centrum van het zwaartepunt correct is en wanneer niet. Dit deed me denken aan:

Chen Xiaowang

“Stop. Het is enigszins leeg hier. Het middelpunt van de zwaartekracht is hier niet helemaal correct.”

Om af te sluiten is hier nog een interessant statement van Yukiyoshi Sagawa, gedateerd 24 februari 1970 uit ‘Aikido no Ogi.’:

合気は円であるとか遠心力、求心力などいろいろいっているがそういうものではない。強いと言えば円を一寸外すことである。円を一寸外し力の終末点を外せば力がなくなる。

Er wordt veel beweerd zoals Aiki is een cirkel, of centrifugale/centripetale kracht, maar dat is het helemaal niet. Als je het over kracht hebt is het een kwestie van in of uit de cirkel glippen. Als je slechts een beetje uit de cirkel glipt en het eindpunt van hun kracht losmaakt zal hun kracht verdwijnen.

Hierin weerklinken overduidelijk statements van Morihei Ueshiba en Chen Xiaowang alleen deze keer geuit door een Daito-ryu instructeur.

Vertaald door Ernesto Lemke


Christopher Li – Honolulu, HI

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.